การวัดด้านพุทธิปัญญา

บทที่ 3 การวัดด้านพุทธพิสัย (Cognitive Domain)

  การเขียนข้อสอบวัดพฤติกรรมด้านพุทธพิสัย(Cognitive  Domain)

               Boom และ คณะ ได้แบ่งพฤติกรรมทางพุทธิพิสัยออกเป็น 6 ชั้น โดยเรียงจากพฤติกรรมต่ำสุดถึงสูงสุดและพฤติกรรมแต่ละขั้นมีวิธีการเขียนข้อสอบวัดดังนี้

                   

           พุทธิพิสัย (Cognitive Domain) เป็นพฤติกรรมที่เกี่ยวกับสติปัญญา ความรู้ ความคิด หรือพฤติกรรมทางด้านสมองของบุคคล ในอันที่ทำให้มีความเฉลียวฉลาด มีความสามารถในการคิดเรื่องราวต่าง ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งเป็นความสามารถทางสติปัญญา การเรียนการสอนในปัจจุบันยังเน้นในด้านนี้มากพฤติกรรมทางพุทธิพิสัย แบ่งได้เป็น 6 ระดับดังนี้

                1. ความรู้ความจำ  เป็นความสามารถในการเก็บรักษามวลประสบการณ์ต่าง ๆ จากการที่ได้รับรู้ไว้และระลึกสิ่งนั้นได้เมื่อต้องการ เปรียบดังเทปบันทึกเสียงหรือวีดิทัศน์ที่สามารถเก็บเสียงและภาพของเรื่องราวต่าง ๆ ได้ สามารถเปิดฟัง หรือ ดูภาพเหล่านั้นได้ เมื่อต้องการ

ตัวอย่างข้อสอบ
ข้อใดไม่ใช่อุปกรณ์คอมพิวเตอร์

             ก. แรม                                         ข. ซี พี ยู

             ค. ซีดี รอม                                   ง. ไบโอดีเซล

             2.  ความเข้าใจ เป็นความสามารถในการจับใจความสำคัญของสื่อได้ และสามารถแสดงออกมาในรูปของการแปลความ ตีความ คาดคะเน ขยายความ หรือ การกระทำอื่น ๆ

ตัวอย่างข้อสอบ
หน้าจอหรือมอนิเตอร์ของเครื่องคอมพิวเตอร์เปรียบได้กับการทำหน้าที่ของอวัยวะส่วนใดของมนุษย์

             ก. หู                                          ข. ตา

             ค. ปาก                                      ง. จมูก

                    3. การนำความรู้ไปใช้  เป็นขั้นที่ผู้เรียนสามารถนำความรู้ ประสบการณ์ไปใช้ในการแก้ปัญหาในสถานการณ์ต่าง ๆ ได้ ซึ่งจะต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจ จึงจะสามารถนำไปใช้ได้ เช่น นำหลักของการใช้ภาษาไทยไปใช้สื่อความหมายในชีวิตประจำวันได้ถูกต้องและเหมาะสม

ตัวอย่างข้อสอบ

ถ้าเราต้องการพิมพ์เอกสารรายงานในระบบ เราต้องเลือกโปรแกรมใดในการจัดพิมพ์  
              ก. word
              ข .excel
              ค. access
              ง. paint

                     4.  การวิเคราะห์  เป็นขั้นที่ผู้เรียนสามารถคิด หรือ แยกแยะเรื่องราวสิ่งต่าง ๆ ออกเป็นส่วนย่อย เป็นองค์ประกอบที่สำคัญได้ และมองเห็นความสัมพันธ์ของส่วนที่เกี่ยวข้องกัน ความสามารถในการวิเคราะห์จะแตกต่างกันไปแล้วแต่ความคิดของแต่ละคน

ตัวอย่างข้อสอบ

หากกดปุ่มรีสตาร์ท จะเกิดผลลัพท์อย่างไร
             ก. เครื่องจะดับทันที
             ข. เครื่องจะเข้าสู่โหมดลดการใช้พลังงานไฟฟ้า
             ค. เครื่องจะทำการพักหน้าจอและแสดงจอเป็นสีดำ 
             ง. เครื่องจะเริ่มระบบการทำงานของคอมพิวเตอร์ใหม่

                     5. การสังเคราะห์  ขั้นนี้เป็นความสามารถในการที่ผสมผสานย่อย ๆ เข้าเป็นเรื่องราวเดียวกันอย่างมีระบบ เพื่อให้เกิดสิ่งใหม่ที่สมบูรณ์และดีกว่าเดิม อาจเป็นการถ่ายทอดความคิดออกมาให้ผู้อื่นเข้าใจได้ง่าย การกำหนดวางแผนวิธีการดำเนินงานขึ้นใหม่ หรือ อาจจะเกิดความคิดในอันที่จะสร้างความสัมพันธ์ของสิ่งที่เป็นนามธรรมขึ้นมาในรูปแบบ หรือ แนวคิดใหม่

ตัวอย่างข้อสอบ
ถ้าระบบเครือข่ายระดับท้องถิ่น ใช้ระบบเครือข่าย LAN แล้วระบบเครือข่ายระดับประเทศจะต้องใช้ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ประเภทใด

ก. MAN                         ข. VAN
ค. PAN                          ง. KAN

               6. การประเมินค่า  เป็นความสามารถในการตัดสิน ตีราคา หรือ สรุปเกี่ยวกับคุณค่าของสิ่งต่าง ๆ ออกมาในรูปของคุณธรรมอย่างมีกฎเกณฑ์ที่เหมาะสม ซึ่งอาจเป็นไปตามเนื้อหาสาระในเรื่องนั้น ๆ หรืออาจเป็นกฎเกณฑ์ที่สังคมยอมรับก็ได้

 ตัวอย่างข้อสอบ

จากคำกล่าวที่ว่า  “ การวางแผนครอบครัว จะทำให้จำนวนประชากรลดลง ต่อไปข้างหน้าประเทศชาติจะขาดแคลนแรงงาน” ท่านเห็นด้วยหรือไม่ก. เห็นด้วย เพราะการวางแผนครอบครัว คือการคุมกำเนิดข. เห็นด้วย เพราะถ้าคนน้อยเกิดแรงงานก็จะขาดแคลนค. ไม่เห็นด้วยเพราะการวางแผนครอบครัวไม่ใช่การควบคุม